23 Ağustos 2008 Cumartesi

Nizamettin Mollasalihoğlu-Yazı

.

Temel’lerin temelleri…
Birkaç yıl önce aile soyağacı (seçere) yapmak geldi içimden.
Dedelerimizin on nesil öncesinden beri tuttukları secereyi düzene sokmak için edindim.
Secereyi grafiksel olarak bilgisayarda oluşturmam yaklaşık iki ay gibi bir zamanımı aldı.
Soyu devam etmeyenlerin birçoğunun yazılmadığı secerede yaklaşık 1800-2000 arası erkek ismi yazılıydı.
Aynı zamanda inceleme-araştırma özelliği taşıyan bu çalışmada erkek ismi olarak Temel’e rastlamadım.
Bunun yanında kadın ismi olarak çoğunlukta Hatice, Ayşe ve Fadime isimlerini gördüm.
***
28.07.1999 tarihli Anadolu Ajansının haberine göre Trabzon Nüfus Müdürünün yaptığı açıklamada; Karadeniz insanının son 2-3 yıldır özellikle Temel hakkında anlatılan fıkra ve benzeri şeylerden etkilendiğini belirterek, “Bu fıkralar nedeniyle Temel ve Fadime ismi, aileler tarafından çocuklara verilmiyor. Böyle giderse bu isimler tarihe karışacaktır” dedi.
***
12 nesilden buyana incelemiş olduğum şecerede Temel isminin bir âdetine bile rastlamamam dikkatimi çekti.
Bu durum şeceresini incelediğim diğer birkaç akraba içinde geçerlidir.
Temel erkek ismi olarak sık kullanılmadığı gibi kadın ismi olarak Fadime (Fatma) sık kullanılmıştır.
Kamil, Kazım, Kasım, Temel, Hayrettin gibi isimler Ahmet, Hasan, Hüseyin, Muhammed, Abdullah, Ömer, Ali, Osman gibi isimlere göre daha az kullanılmışlardır.
Karadeniz Bölgesi Kültür dokusu içinde isimlerde de dini motifler kendisini göstermiştir.
Yarım asırlık süre içinde, dışarıda yaşayanıyla nüfusu 8-10 bini bulan beldemizde bir iki Temel ismine şahit olmuşumdur.
Dolaysıyla Karadeniz Bölgesinde Temel ismi tarih boyu sık kullanılan isimlerden değildir.
***
Zeki ve hazır cevaplılığı ile tanınan Karadeniz insanına ait fıkralara önceleri ,Karadenizlinin biri, Oflu hoca, Karadenizli hoca diye başlanırdı…
Bunların mizah piyasasında iş yapmadığını anlayan medya, Karadeniz fıkralarını Temel’le gündeme getirmeye başladı.
Temel’le iyi bir ivme yakalanınca tüm Karadeniz fıkralarına Temel’le başlanılır oldu…
***
Dağlar ve tepeler arasında sıkışmış Karadeniz insanı, moral ve motivasyonunu düzgün tutmak için mizahla iç içe yaşamayı öğrenmiştir.
Karadeniz insanı mizahi konuşmayı sevdiği gibi mizahi konuşabilenin maharetine de imrenmektedir…
Köy kahvelerinde fıkra anlatan veya mizahi konuşan kişilerin etrafını en az 5-10 kişi sarar…
Bu tür insanlar içinde Temel ismine rastlayan bilmiyorum var mıdır?
Yaşayan ve adı Temel olarak konulan Temel’lerin fıkralarda anlatılan Temel’le ilgi ve alakası yoktur.
Dolaysıyla Temel’in isim olarak seçilmemesinde Temel fıkralarının etkisi söz konusu değildir.
***
Kısaca Temel, Karadenizli mukallit insanlara uygun görülen mahlastır.
.
Nizamettin Mollasalihoğlu